Nội dung bài viết
Lễ cúng đầy tháng (cúng mụ) cho bé là một trong những nghi thức quan trọng đánh dấu chặng đầu đời của bé. Khi trẻ tròn 1 tháng tuổi, bố mẹ cần chuẩn bị mâm cúng đầy tháng để cúng 12 Bà Mụ và Đức Ông đã luôn phù hộ cho bé khỏe mạnh, bình an. Dưới đây là mẹo chuẩn bị mâm cúng đầy tháng cho bạn tham khảo.
Ý nghĩa của lễ cúng đầy tháng (cúng mụ) cho bé
Lễ cúng đầy tháng là một nghi thức truyền thống được cha mẹ thực hiện khi bé tròn 1 tháng tuổi nhằm tạ ơn 12 Bà Mụ và Đức ông đã đưa bé đến nhà, giúp mẹ tròn con vuông. Đây cũng là lễ trình báo với gia tộc, tổ tiên là gia đình đã có thêm một thành viên mới gia nhập, cầu gia tiên cưu mang, che chở cho bé.
Theo quan niệm nhân gian, trẻ con được sinh ra là do có sự đỡ đầu của 12 bà Mụ và bà Chúa. Mỗi bà Mụ sẽ chịu trách nhiệm nặn ra 1 bộ phận trên cơ thể của bé:
- Mụ bà Trần Tứ Nương => trông coi việc sanh đẻ (chú sanh).
- Mụ bà Vạn Tứ Nương => trông coi việc thai nghén (chú thai).
- Mụ bà Lâm Cửu Nương => trông coi việc thụ thai (thủ thai).
- Mụ bà Lưu Thất Nương => trông coi việc nặn hình hài nam, nữ cho đứa bé (chú nam nữ).
- Mụ bà Lâm Nhất Nương => trông coi việc chăm sóc bào thai (an thai).
- Mụ bà Lý Đại Nương => trông coi việc chuyển dạ (chuyển sanh).
- Mụ bà Hứa Đại Nương => trông coi việc khai hoa nở nhụy (hộ sản).
- Mụ bà Cao Tứ Nương => trông coi việc ở cữ (dưỡng sanh).
- Mụ bà Tăng Ngũ Nương => trông coi việc chăm sóc trẻ sơ sinh (bảo tống).
- Mụ bà Mã Ngũ Nương => trông coi việc ẵm bồng con trẻ (tống tử).
- Mụ bà Trúc Ngũ Nương => trông coi việc giữ trẻ (bảo tử).
- Mụ bà Nguyễn Tam Nương => trông coi việc chứng kiến và giám sát việc sinh đẻ (giám sanh).
Còn Đức Ông là vị thần canh giữ cửa chùa, và cũng là vị thần phù hộ cho trẻ em. Lễ cúng Đức Ông nhằm cầu mong trẻ được phúc đức của Đức Ông che chở, bảo vệ để bé lớn lên khỏe mạnh.
Cách tính ngày giờ làm lễ cúng đầy tháng cho bé
Theo quan niệm truyền thống, ngày đầy tháng cho bé được tính theo lịch âm và cách tính ngày đầy tháng theo quan niệm “gái lùi hai, trai lùi một”. Ví dụ, nếu bé sinh ngày 25/2 âm lịch thì:
- Ngày cúng đầy tháng cho bé gái: 23/3 âm lịch.
- Ngày cúng đầy tháng cho bé trai: 24/3 âm lịch.
Giờ cúng mụ cho bé nên lựa chọn vào buổi sáng (7 – 11h) hoặc chiều mát (15 – 19h). Cha mẹ cũng có thể chọn giờ cúng mụ theo tuổi để tránh xung khắc với cung mệnh:
- Tuổi Tý => chọn giờ Ngọ.
- Tuổi Sửu => chọn giờ Tý.
- Tuổi Dần => chọn giờ Sửu hoặc Mùi.
- Tuổi Mão => chọn giờ Thìn hoặc Tuất.
- Tuổi Thìn => chọn giờ Hợi.
- Tuổi Tỵ => chọn giờ Dậu.
- Tuổi Ngọ => chọn giờ Thân.
- Tuổi Mùi => chọn giờ Tý.
- Tuổi Thân => chọn giờ Mão.
- Tuổi Dậu => chọn giờ Dần.
- Tuổi Tuất => chọn giờ Hợi.
- Tuổi Hợi => chọn giờ Tý.
Cách chuẩn bị mâm cúng đầy tháng cho bé
1. Chuẩn bị mâm cúng Bà Chúa và 12 Bà Mụ
Mâm cúng Bà Chúa và 12 Bà Mụ cần được chuẩn bị chu đáo, sắp xếp gọn gàng. Trong mâm cúng cần chuẩn bị 12 loại đồ giống nhau và thêm 1 phần tương tự nhưng lớn hơn dành cho Bà Chúa, kèm theo 1 đôi đũa hoa.
- Lễ mặn: Chuẩn bị Xôi, gà luộc nguyên con, cơm, canh, các món lễ mặn và rượu. . .
- Lễ chay: Chuẩn bị 12 chén chè nhỏ & 1 phần lớn hơn.
Với mâm cúng đầy tháng cho bé trai: cúng chè hoa cau (miền Bắc), chè đậu nước dừa (miền Nam), chè đậu xanh đánh (miền Trung) để mang lại may mắn cho con, giúp con đỗ đạt trên đường học vấn và thành công trong sự nghiệp.
Với mâm cúng đầy tháng cho bé gái: lễ cúng thường là chè trôi nước tượng trưng cho sự trôi chảy, suôn sẻ trong tình cảm, mong con có 1 mối lương duyên tốt.
- 12 đĩa xôi nhỏ & 1 phần lớn hơn (xôi gấc, xôi đậu, bé trai chọn đĩa xôi 3 tầng)
- 12 chén cháo nhỏ & 1 phần lớn hơn.
- Thịt quay & bánh hỏi chia làm 12 đĩa cùng + 12 ly rượu nhỏ. Hoặc thay bằng 12 trứng vịt + 12 ly nước nhỏ. Thêm 1 phần như trên nhưng lớn hơn để cúng Bà Chúa.
- 12 đôi hài màu xanh giống nhau & 1 đôi lớn hơn.
- 12 nén vàng xanh giống nhau & 1 nén vàng xanh lớn hơn.
- 12 bộ váy áo màu xanh giống nhau & 1 bộ lớn hơn.
- 12 miếng trầu têm cánh phượng giống nhau và 1 miếng trầu têm cánh phượng lớn hơn.
- Bộ đồ chơi: Chuẩn bị 12 bộ bát, đũa, chén cốc, thìa, con giống, nón, mũ,xe cộ,… giống nhau và một bộ to hơn (có thể làm nhựa hoặc bằng sành sứ).
- Bộ 1 sên: thịt heo + trứng gà, vịt + tôm hoặc cua.
- Phẩm oản, bánh kẹo các loại, hoa quả chia đều thành 12 phần giống nhau và 1 phần lớn hơn.
- 1 Bát hương, 1 lọ hoa tươi nhiều màu, tiền vàng, cốc nước lọc (bày ở mâm trên cùng phần lễ mặn).
2. Chuẩn bị mâm cúng Đức Ông và 3 Đức thầy
Là mâm cúng thánh sư, tiên sư, tổ sư – những người truyền nghề nghiệp cho trẻ em. Mâm cúng gồm có:
- 1 con gà luộc bắt chéo cánh
- 1 tô cháo lớn, 1 tô chè lớn, 3 đĩa xôi lớn
- 1 miếng thịt quay, một đĩa trái cây ngũ quả, trầu cau, rượu và giấy tiền hàng mã
3. Chuẩn bị mâm cúng Thần tài, Thổ địa, Gia tiên
Cha mẹ cũng cần chuẩn bị 1 mâm cúng đặt bàn thờ Gia tiên, bàn thờ Phật và bàn thờ Thổ Thần, Thổ Địa (nếu có). Mỗi mâm cần có:
- 1 đĩa trái cây ngũ quả, hương, hoa
- 1 bát chè, 1 đĩa xôi, 3 ly nước
- 1 bộ tam sên gồm có thịt, trứng, tôm hoặc cua.
Với phần lễ mặn: Cúng gà trống luộc (miền Bắc), cúng gà luộc/vịt quay (miền Nam ), cúng gà luộc không phân biệt trống mái (miền Trung).
Việc sắp xếp mâm cúng mụ cho bé đúng cách thể hiện sự tôn trọng và lòng thành kính đến chư Thần và gia tiên. Cha mẹ cần chuẩn bị mâm cúng gồm 2 bàn:
- Bàn nhỏ: Xếp ở đằng trước để bày lễ cúng Đức Ông.
- Bàn lớn: Xếp phía sau, đặt cao hơn khoảng 10 cm để bày mâm cúng 12 Bà Mụ.
Cha mẹ cần sắp xếp các món đồ trong mâm cúng một cách đẹp mắt, gọn gàng. Xếp xôi, cháo,chè ở xung quanh mâm, gà luộc đặt ở giữa. Tiếp đó đặt bình hoa ở phía đông, còn hoa quả, lễ vật khác thì bày ở phía tây.
Việc chuẩn bị mâm cúng đầy tháng tuy không khó nhưng khá mất thời gian bởi bạn sẽ phải chuẩn bị rất nhiều thứ lặt vặt, phải dậy sớm để nấu chè nấu cháo, đồ xôi, luộc gà sao cho kịp thời gian. Để đỡ tốn công sức cho việc chuẩn bị Lễ cúng đầy tháng cho bé, bạn có thể tìm đến dịch vụ đồ cúng Tâm Phúc. Đồ Cúng Tâm Phúc chuyên cung cấp “dịch vụ đồ cúng trọn gói” cho nhiều dịp lễ cúng quan trọng. Chúng tôi cam kết chất lượng chuyên nghiệp, các mâm cúng đặc sắc, đảm bảo an toàn thực phẩm. Khách hàng có nhu cầu sẽ được giao hàng tận nơi tại TP.Hồ Chí Minh và các vùng lân cận…
- Địa chỉ: Số 7 đường 6B, P. Phước Bình, TP. Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh.
- Điện thoại: 033.357.3839
- Email: dichvudocungtamphuc@gmail.com
Cách thực hiện nghi thức cúng đầy tháng cho bé
1. Nghi thức khấn vái
Người chủ lễ là ông nội hoặc người đại diện nhà nội đứng ra thắp nén hương cho tổ tiên, tuyên bố lý do của nghi thức lễ cúng đầy tháng này. Sau đó bố hoặc mẹ của bé thắp 3 nén hương lên bàn thờ Gia tiên, bế bé ra trước mâm lễ và bắt đầu khấn vái theo bài cúng đầy tháng, cầu mong các vị Thần, Tổ tiên nhận được tấm lòng thành và sự đáp lễ này.
Văn khấn, bài cúng đầy tháng cho bé:
Nam Mô A Di Đà Phật!
Nam Mô A Di Đà Phật!
Nam Mô A Di Đà Phật!
Con kính lạy Đệ nhất Thiên tỉ đại tiên chúa
Con kính lạy Đệ nhị Thiên đế đại tiên chúa
Con kính lạy Đệ tam Tiên Mụ đại tiên chúa
Con kính lạy Thập nhị bộ Tiên nương
Con kính lạy Tam tập lục cung chư vị Tiên nương
Hôm nay là ngày … tháng … năm
Vợ chồng con là …………………..
Sinh được con (trai, gái) đặt tên là ……………………
Chúng con ngụ tại : ……………………………………..
Nay nhân ngày đầy tháng (đầy cữ, đầy năm) chúng con thành tâm sửa biện hương hoa lễ vật và các thứ cúng dâng bày lên trước án, trước bàn tọa chư vị Tôn thân kính cẩn tâu trình :
Nhờ ơn thập phương chư Phật, chư vị Thánh hiền, chư vị Tiên Bà, các đấng Thần linh, Thổ Công, Long Mạch, Thổ Địa chính thần, Tiên tổ nội ngoại, cho con sinh ra cháu tên là …………… sinh ngày ……………. được mẹ tròn con vuông.
Cúi xin chư vị Tiên Bà, chư vị Tôn thần giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì, vuốt ve che chở cho cháu được ăn ngoan, ngủ yên, hay ăn chóng lớn, vô bệnh vô tật, vô tai vô ương, vô hạn vô ách. Phù hộ cho cháu bé được tươi đẹp, thông minh, sáng láng, thân mệnh bình yên, cường tráng (nếu là bé trai), kiếp kiếp được hưởng vinh hoa phú quý.
Toàn gia chúng con được phúc thọ an khang, nhân lành nảy nở, nghiệp dữ tiêu tan, bốn mùa không hạn ách nào xâm, tám tiết hưởng vinh quang thịnh vượng.
Xin thành tâm kính lễ, cúi xin được chứng giám lòng thành.
Nam Mô A Di Đà Phật !
Nam Mô A Di Đà Phật!
Nam Mô A Di Đà Phật!
Cẩn cáo!
2. Nghi thức khai hoa (bắt miếng)
Sau nghi thức khấn vái, cha mẹ đặt bé ở giữa bàn, sau đó chủ lễ rót trà, thắp hương và xin phép khai hoa. Người chủ lễ sẽ bế bé trên tay và cầm 1 nhánh hoa, quơ qua quơ lại miệng bé, vừa đọc câu chúc cho bé:
“Mở miệng ra cho có bông, có hoa,
Mở miệng ra cho kẻ thương, người nhớ,
Mở miệng ra cho có bạc, có tiền,
Mở miệng ra cho xóm giềng quý mến…”
Nghi thức này được thực hiện với mong muốn con lớn lên đều gặp chuyện tốt đẹp, giàu sang, phú quý và được nhiều người quý mến.
3. Nghi thức đặt tên con (nghi thức xin keo)
Sau lễ khai hoa, cầu chúc cho bé thì chủ lễ sẽ tiến hành nghi thức đặt tên cho trẻ bằng hình thức xin keo. Chủ lễ sẽ lấy 2 đồng tiền bạc cổ và gieo vào đĩa sâu lòng. Nếu 1 đồng úp và 1 đồng ngửa tên bé được chấp thuận. Nếu cả 2 đồng đều úp hoặc đều ngửa thì phải gieo lại. Lặp lại làm 3 lần, nếu không được thì phải đặt tên khác cho bé.
Sau khi tiến hành các nghi thức, đợi hết hương thì gia chủ rót trà, khấn vái cảm tạ ơn trên, rồi mang vàng mã đi đốt, vẩy rượu và gạo, muối xung quanh nhà. Khi kết thúc buổi lễ cả gia đình, bạn bè sẽ cùng thụ lộc, trao quà mừng đầy tháng và chúc cho bé mọi điều tốt lành.
Ngoài ra, mẹ bé cần làm phép tẩy uế sau một tháng ở cữ. Mẹ bế con bước qua nồi nước sôi có đặt đinh nung đỏ (trai 7 lần, gái 9 lần) sau đó đi quanh nhà. Vào lần đầu tiên đi chợ sau ở cữ, mẹ nên mua 1 gói muối, gạo, khi đi chợ thì cố tình làm rơi vài đồng tiền lẻ để cầu mong cuộc sống của con sau này sẽ dư dả, sung túc.